Van een werknemer die 's ochtends met veel collega's in een krappe gang in de rij staat om in te klokken tot iemand die met een flink verkouden collega moet werken. De Inspectie SZW is vorig jaar bij ruim 2.200 meldingen in actie gekomen om de werkomstandigheden coronaproof te maken en het risico op besmetting te verkleinen.
In totaal kwamen er bij de Inspectie 7700 meldingen binnen van werknemers die zich zorgen maakten over de situatie op hun werk vanwege corona, blijkt uit het jaarverslag van de Inspectie van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Er kwamen allerlei soorten meldingen binnen bij de voormalige Arbeidsinspectie. Bijvoorbeeld van collega's die te dicht bij elkaar in de kantine zitten, zonder dat de leiding van het bedrijf ingrijpt. Of van werknemers die worden opgehaald worden voor hun werk in een busje met zo veel anderen, dat afstand houden onmogelijk is.
Met name flexibele arbeidskrachten met laagbetaald werk loopt veel risico, zo constateren de inspecteurs. Het gaat bijvoorbeeld om arbeidsmigranten. "Van de meldingen over besmettingsrisico's op de werkvloer ging een onevenredig groot deel (twintig procent) over arbeidsmigranten."
Die werken bijvoorbeeld in slachthuizen, in de landbouw en in de pakketbezorging. In de vleessector zijn 63 inspecties uitgevoerd. Daarbij werd gecontroleerd op de huisvesting, het vervoer van arbeidsmigranten en het niet doorbetalen van loon in quarantaine. Ook werd gekeken of de bedrijven zich hielden aan de de RIVM-maatregelen om de verspreiding van corona te beperken.
In het begin van de coronacrisis, in maart en april, kwamen er bij de Inpectie SZW ook veel meldingen uit de zorgsector binnen. Dat is 11 procent van het totaal aantal meldingen. De klachten gingen met name over het gebrek aan persoonlijke beschermingsmiddelen zoals mondkapjes en handschoenen bij verpleeghuizen en in de thuiszorg.
Soms werd er door de inspecteurs hard ingegrepen als een bedrijf de coronaregels aan zijn laars lapte. Zo werd het werk in een bakkerij in Amsterdam stilgelegd na een melding dat er personeelsleden aan het werk waren, die positief getest waren op corona. Pas toen de bakker de medewerkers naar huis stuurde, mocht het werk weer hervat worden.
In totaal legde de Inspectie voor 13 miljoen euro aan boetes op, maar die zijn lang niet altijd coronagerelateerd.
In veel sectoren werd thuisgewerkt en dat ziet de Inspectie SZW ook in de hoeveelheid ongevalsmeldingen. In 2020 waren dit er 3655, een jaar eerder nog 4474. Het aantal ongevalsmeldingen in de cultuur, sport en recreatiesector daalde met 42 procent ten opzichte van 2019. In de horeca ging het om een daling van 40 procent.
Opvallend is dat er ondanks daling van het aantal gemelde ongevallen wel 54 werknemers omkwamen. Dat is vergelijkbaar is met eerdere jaren.
Ook het gewone werk van de inspecteurs ging door. Zo werd onderzoek gedaan bij verschillende arbeidsongevallen en werd het werk van 44 aspergestekers stilgelegd omdat hun werkgever zich niet aan de arbeidstijdenwet hield.
De aspergestekers uit Polen en Roemenië waren al minstens zes weken iedere dag 8 tot 14 uur aan het werk. Ook waren de arbeidsomstandigheden niet op orde, reden om ook in het nieuwe aspergeseizoen extra te gaan controleren, zo staat in het verslag.
Er zijn ook nieuwe sectoren waar de inspecteurs zich zorgen over maken. Zo gaat het vaak mis met jonge maaltijdbezorgers. De 14- of 15-jarigen werken op uren dat ze dat niet mogen en er gebeurden verschillende ernstige ongevallen, zelfs met dodelijke afloop. Inmiddels is de wet aangepast, sinds juli 2020 moeten maaltijdbezorgers minimaal 16 jaar oud zijn.
