INZAKE BESCHERMING VAN PERSONEN DIE INBREUKEN OP HET UNIERECHT MELDEN

De richtlijn is van toepassing op zeer uiteenlopende personen die in de particuliere en publieke sector werkzaam zijn, onder wie mensen die melding hebben gemaakt van inbreuken nadat hun werkverhouding is beëindigd: werknemers, zelfstandigen, aandeelhouders, personen die behoren tot het bestuurlijk, leidinggevend of toezichthoudend orgaan van een onderneming, vrijwilligers, stagiairs en sollicitanten.

• Worden beschermd tegen alle vormen van represailles, zoals ontslag, demotie, intimidatie en opname op een zwarte lijst.
• Hebben toegang tot passende ondersteuningsmaatregelen, met name onafhankelijke informatie en adviezen, en rechtshulp overeenkomstig de EU regels inzake rechtshulp in strafprocedures en in grensoverschrijdende civiele procedures.
• Hebben toegang tot passende herstelmaatregelen, zoals maatregelen in kort geding en vrijstelling van aansprakelijkheid voor de inbreuk op nietopenbaarmakingsclausules in hun overeenkomst.

Om voor rechtsbescherming in aanmerking te komen, moet een persoon:
• Redelijke gronden hebben om aan te nemen dat de gemelde informatie onder de wetgeving valt en op het moment van de melding juist was.
• De inbreuk bij de bevoegde autoriteiten melden via de daarvoor bestemde interne of externe kanalen. Klokkenluiders worden aangemoedigd eerst intern (binnen de organisatie) te melding te maken van inbreuken, indien die doeltreffend intern kunnen worden behandeld en indien de melder van mening is dat er geen risico op represailles bestaat. Ze hebben evenwel de keuze om eerst intern of direct extern melding te maken van inbreuken bij de bevoegde autoriteiten.

De EU landen moeten:
• Ervoor zorgen dat er passende interne en externe meldingskanalen worden opgezet.
• De nodige maatregelen nemen om represailles tegen een klokkenluider te voorkomen.
• Het recht op een doeltreffend rechtsmiddel en op een eerlijk proces, het vermoeden van onschuld en de rechten van de verdediging van de bij de beweringen in de meldingen betrokken personen eerbiedigen.
• Zorgen voor doeltreffende, evenredige en afschrikkende sancties voor inbreuken op bepaalde regels van de richtlijn, bijvoorbeeld voor personen die meldingen belemmeren of die represailles nemen tegen klokkenluiders.
• Uiterlijk op 17 december 2021 de richtlijn omzetten en de omzettingsmaatregelen aan de Europese Commissie doorgeven; er geldt een mogelijke uitzondering voor de omzetting van de bepalingen met betrekking tot de verplichting voor particuliere bedrijven met tussen de 50 en 249 werknemers om hun interne meldingskanalen uiterlijk op 17 december 2023 op te zetten.
• De Commissie jaarlijks informatie verstrekken over het aantal ontvangen meldingen, het aantal onderzoeken dat is ingeleid en het resultaat daarvan, en de financiële gevolgen.